Professioneel Huilen

Het overviel me.
Nog nooit eerder had ik meegehuild met een patiënte.
Nu ik het opschrijf is er een stemmetje in mij dat zegt “Zeg, Doc, dat is wel écht heel onprofessioneel”.
En misschien denk jij dat ook wel..

Eerlijk gezegd had ik het ook niet verwacht.
Ik heb de afgelopen 12 jaar echt wel de nodige verdrietige situaties meegemaakt.
🖤 De oorverdovende stilte als een kindje wordt geboren dat in de buik is overleden.
💜Overrompelde ouders van een veel te vroeg geboren kindje.
💙Moeders die zó het gevoel hebben dat ze gefaald hebben tijdens de bevalling, en het nooit meer aandurven.
💚Vrouwen die nietsvermoedend op de spoedeisende hulp kwamen en (gynaecologische) kanker bleken te hebben.
💛De boodschap van een miskraam te moeten brengen.
❤️Vaders lijkbleek en in paniek bij heel veel bloedverlies na de bevalling.
💜Grote zorgen bij ouders van een baby met ernstig zuurstof tekort, soms met de meest verdrietige afloop.
🖤Mini-mensjes die veel te vroeg ter wereld komen en na eventjes, of iets langer, in de handen van hun moeder overlijden.

Voor mij is elke geboorte, nog steeds, bijzonder. En ik realiseer me steeds weer dat de vrouw die komt voor inwendig onderzoek en een gynaecologische echo voor mij één uit duizenden is (nou ja, 10 misschien, op een dag), maar voor haar iets spannends, en niet zelden naar of pijnlijk.
Maar zeker wanneer er grote zorgen zijn over moeder of baby, of een heel verdrietige afloop, voel ik heel erg met de ouders mee. Net als bij vrouwen die niet zwanger zijn die ik slecht nieuws moet brengen.

Dit was anders.
Onverwacht en anders.
Het overviel me.

Ze kwam vanwege een gynaecologisch probleem. Haar 4 kinderen zaten al op school.
Zwanger was ze niet, wel had ze buikpijn. Intens, ze kon er niet van slapen.
Of ik haar wilde zien, vroeg de huisarts, was het iets gynaecologisch misschien?

Om praktische redenen had ik afgesproken dat ze naar de verloskamers zou komen; Ik was daar vanwege bevallingen ook (mogelijk) nodig, dus wilde niet helemaal op de poli aan de andere kant van het ziekenhuis zijn.
Toen ik haar uit de wachtkamer haalde strompelde ze met me mee. Moeilijk lopend vanwege de pijn. We liepen de verlosafdeling op. 
Halverwege de gang stopte ze. Ik keek om. Happend naar adem stond ze in de gang.
Van de pijn?
Nee, het zag er anders uit..
Wat dan?
We liepen een van de kamers in en ik sloot de deur. We gingen zitten.

“Wat gebeurde er met je, net in de gang?” vroeg ik.
“Ik was er niet op voorbereid. Dat ik hiér weer zou zijn”.
Ze begon hartverscheurend te huilen. En ik schoot vol en huilde mee. 

Toen vertelde ze. Vijf jaar geleden was ze hier van haar jongste bevallen.
Het was een goede ervaring, had ze zelf altijd gezegd; Aardige zorgverleners, vlotte bevalling.
Wel spannend – een haar baby ademde niet gelijk, had het moeilijk.
Na de handelingen die de verloskundige en obstetrie-verpleegkundige bij haar bed konden doen, werd de navelstreng snel doorgeknipt, de kinderarts gebeld, en de baby meegenomen.
Naar een andere kamer, waar de opvangtafel stond om de baby extra zuurstof te geven, en zo nodig meer dan dat.
Man er achter aan, verpleegkundige er achteraan.
De verloskundige bleef bij haar.
Even.
De placenta kwam vlot, bloedverlies viel mee.
De verloskundige werd gebeld, was ergens anders nodig.
‘Druk op de bel als er wat is’. 
En toen lag ze daar.

Stilte. Alleen. Eenzaam.
Voor haar idee duurde het uren.
Later hoorde ze dat het 15 minuten was. Maar dat maakte toen, op dat moment, niet uit. Het voélde eeuwig.
De verloskundige kwam haar uiteindelijk halen. Om in de rolstoel naar de baby te gaan.

De kinderarts en kinderverpleegkundige waren bezig. Zuurstof, kapje, piepjes, slangetjes.
Ondanks de poging tot geruststelling, ‘ze ademt al een beetje zelf’, was het vertrouwen er niet.
Doodsangst. Dit kán niet goed zijn. Wat is er gebeurd? Ga ik haar nú nog verliezen?
Met de baby kwam het uiteindelijk wel goed. Na een nachtje aan de monitor op de kinderafdeling kwam ze weer fijn bij mama.

Maar wát een impact had het gehad.
Ze had het nooit echt toegelaten. Want: het was toch goed afgelopen?
Maar nu dus, jaren later.
Weer op die plek.
En in een split-second was ze terug bij toen.
Die momenten van angst, eenzaamheid.

Ik dacht dat ik me als gynaecoloog voldoende bewust was van de impact die een bevalling kan hebben.
✅ Zeker bij een gecompliceerd verlopen bevalling vraag ik bij de nacontrole altijd: Hoe is het om weer hier te zijn? Op de afdeling? In het ziekenhuis? Niet zelden beschrijven vrouwen die een nare ervaring hebben gehad fysieke reacties – hartkloppingen, zweten, hyperventileren.
✅ Ik doe geen aannames over de ervaring van de bevalling op basis van wat ik in het dossier lees of mijn eigen beleving als ik er bij was. Ik vraag er naar: Hoe kijk je terug op de bevalling? Hoe was het voor je?
✅ En ik realiseer me ook dat het voor iemand met een miskraam of bij wie het zwanger worden niet vanzelf gaat, heel belastend kan zijn om met al die dikke buiken in de wachtkamer te zitten.

✅ Zelfs bij de 60-jarige vrouw die verwezen was vanwege “graag weefselbruggetje klieven, doet pijn”, vroeg ik door. En bleek ze al 40 jaar pijn bij het vrijen te hebben na een verschrikkelijke 1e bevallingservaring.

Deze was nieuw. Voegde ik toe aan het lijstje “beetje extra opletten en aandacht”. Fijn – zelf weer wat geleerd.
En tegelijkertijd ook met compassie naar mezelf gekeken voor deze onverwachte tranen.
Nog een andere moraal van dit verhaal…. (ja, het gaat ook praktisch ergens heen 🙌 )
Heel vaak wéten we ook niet wat voor nare ervaringen of trauma’s iemand heeft meegemaakt.

Ter illustratie, recent onderzoek liet zien: nét iets meer dan de helft van de vrouwen die ooit negatieve seksuele ervaringen heeft meegemaakt, geeft dit ook aan tijdens de zwangerschap (wanneer er standaard naar gevraagd wordt). De andere helft dus NIET.

Dus, bij deze een pleidooi: Bezie, behandel en bejegen íedere patiënte, iedere vrouw (of man natuurlijk, als je een ander vak hebt ;-)) op je spreekuur alsof diegene mogelijk heftige ervaringen heeft meegemaakt die NU nog effect hebben.
Wees je bewust van de impact van eerder trauma, op hoe iemand denkt, voelt en handelt.
Probeer signalen van hertraumatisering te herkennen. Denk aan : schrikreacties, dichtklappen, weerstand, dissociatie, vermijding. En bedenk dat er soms triggers zijn die je absoluut nooit zelf zou bedenken!
Vraag en kijk samen wat er nodig is voor: veiligheid, regie, en betrokkenheid bij keuzes.

Voor mij een heel leerzame ervaring – met nóg trauma-sensitiever werken. En een beetje meer zelf-compassie mogen hebben..